Czym jest chłoniak u psa?
Chłoniak to jeden z najczęściej występujących nowotworów u psów, stanowiący około 7–24% wszystkich nowotworów złośliwych u tych zwierząt. Jest to nowotwór wywodzący się z układu limfatycznego, który odgrywa kluczową rolę w odporności organizmu. Komórki nowotworowe mogą zajmować węzły chłonne, śledzionę, wątrobę, szpik kostny oraz inne narządy wewnętrzne.
Choroba może przebiegać w różnych formach, a jej objawy często pojawiają się nagle, przez co diagnoza bywa trudna. Chłoniak jest agresywną chorobą, ale dzięki nowoczesnym metodom leczenia wiele psów może żyć jeszcze przez długie miesiące, a nawet lata po postawieniu diagnozy.
Przyczyny chłoniaka u psów
Dokładne przyczyny rozwoju chłoniaka u psów nie są w pełni poznane. Naukowcy wskazują jednak na kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia tej choroby:
- Predyspozycje genetyczne – niektóre rasy psów są bardziej narażone na rozwój chłoniaka, m.in. golden retrievery, boksery, owczarki niemieckie, beagle, rottweilery i labradory.
- Czynniki środowiskowe – długotrwałe narażenie na pestycydy, herbicydy oraz inne toksyczne substancje chemiczne może zwiększać ryzyko nowotworów.
- Zaburzenia immunologiczne – psy z osłabionym układem odpornościowym, np. po przebytych chorobach autoimmunologicznych, mogą być bardziej podatne na rozwój chłoniaka.
- Infekcje wirusowe i bakteryjne – niektóre przewlekłe infekcje mogą wpływać na układ limfatyczny i sprzyjać transformacji nowotworowej komórek.
Rodzaje chłoniaka u psów
Chłoniak może przyjmować różne formy, a jego klasyfikacja opiera się na miejscu występowania nowotworu oraz rodzaju zajętych komórek limfatycznych. Najczęściej wyróżnia się:
- Chłoniak wieloogniskowy – najczęstsza postać chłoniaka u psów, obejmująca powiększone węzły chłonne na całym ciele. Może prowadzić do zajęcia innych narządów.
- Chłoniak przewodu pokarmowego – dotyka układu pokarmowego i powoduje wymioty, biegunkę, utratę masy ciała i brak apetytu.
- Chłoniak śródpiersia – nowotwór umiejscowiony w klatce piersiowej, który uciska płuca i serce, powodując duszność i kaszel.
- Chłoniak skóry (chłoniak epiteliotropowy) – atakuje skórę, objawiając się guzami, owrzodzeniami i swędzeniem.
- Chłoniak układu nerwowego – rzadki, ale bardzo agresywny nowotwór, który może powodować drgawki, paraliż i inne objawy neurologiczne.
Objawy chłoniaka u psa
Objawy chłoniaka zależą od jego lokalizacji i stopnia zaawansowania. Najczęstsze symptomy to:
- Powiększone węzły chłonne – najczęściej pierwszy zauważalny objaw. Węzły chłonne pod żuchwą, w pachwinach i za łopatkami mogą być wyraźnie powiększone, ale bezbolesne.
- Osłabienie i apatia – pies może stać się mniej aktywny, senny i unikać zabawy.
- Utrata masy ciała i brak apetytu – zwierzę może stracić zainteresowanie jedzeniem, co prowadzi do wychudzenia.
- Problemy z oddychaniem – jeśli nowotwór zajmuje śródpiersie, pies może mieć duszność i kaszel.
- Wymioty i biegunka – w przypadku chłoniaka przewodu pokarmowego mogą wystąpić objawy ze strony układu trawiennego.
- Świąd, rany i zmiany skórne – w postaci skórnej mogą pojawiać się zaczerwienienia, wyłysienia i owrzodzenia.
- Osłabienie kończyn i drgawki – jeśli nowotwór zajmuje układ nerwowy, mogą pojawić się zaburzenia neurologiczne.
Diagnostyka chłoniaka u psów
W celu potwierdzenia diagnozy weterynarz może zalecić kilka badań:
- Biopsja węzłów chłonnych – pobranie próbki węzła chłonnego w celu analizy histopatologicznej.
- Cytologia aspiracyjna – pobranie komórek z węzłów chłonnych cienką igłą i ich analiza pod mikroskopem.
- Badanie krwi – morfologia i biochemia krwi mogą ujawnić niedokrwistość, zaburzenia elektrolitowe lub uszkodzenie narządów.
- RTG i USG jamy brzusznej i klatki piersiowej – pozwalają ocenić, czy nowotwór rozprzestrzenił się na inne narządy.
- Badanie szpiku kostnego – jeśli istnieje podejrzenie chłoniaka w szpiku, konieczne może być pobranie próbki szpiku do analizy.
Leczenie chłoniaka u psa
Leczenie chłoniaka zależy od stadium choroby, ogólnego stanu zdrowia psa oraz dostępnych metod terapeutycznych. Najczęściej stosuje się:
- Chemioterapię – podstawowa metoda leczenia chłoniaka, polegająca na podawaniu cytostatyków, takich jak winblastyna, cyklofosfamid, prednizon czy doksorubicyna. Może znacząco wydłużyć życie psa i poprawić jego komfort.
- Steroidy (prednizon) – stosowane jako leczenie paliatywne u psów, u których nie można przeprowadzić chemioterapii. Mogą spowolnić rozwój nowotworu i poprawić jakość życia psa.
- Radioterapię – stosowana rzadziej, ale może być skuteczna w leczeniu chłoniaka śródpiersia i skóry.
- Przeszczep szpiku kostnego – nowoczesna metoda leczenia, stosowana w niektórych przypadkach.
Rokowania w chłoniaku u psa
Rokowania w chłoniaku zależą od stopnia zaawansowania nowotworu i zastosowanego leczenia:
- Bez leczenia – średnia długość życia wynosi od kilku tygodni do 2 miesięcy.
- Chemioterapia – może wydłużyć życie psa o 6–12 miesięcy, a w niektórych przypadkach nawet dłużej.
- Steroidy – mogą poprawić komfort życia, ale wydłużają je jedynie o kilka miesięcy.
Jak dbać o psa chorego na chłoniaka?
Pies chory na chłoniaka wymaga szczególnej troski i wsparcia:
- Zapewnienie komfortu – ciepłe, spokojne miejsce do odpoczynku.
- Odpowiednia dieta – bogata w białko i zdrowe tłuszcze, wspomagająca odporność organizmu.
- Stała opieka weterynaryjna – regularne wizyty kontrolne w celu monitorowania postępu choroby.
Chłoniak u psa to poważna choroba, ale nowoczesne metody leczenia dają szansę na poprawę jakości życia i jego wydłużenie. Wczesne wykrycie i szybkie wdrożenie terapii mogą znacząco wpłynąć na przebieg choroby.